ชินจริต

ชินจริตเป็นวรรณกรรมร้อยกรองภาษาบาลีบรรยายพุทธประวัติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยความหมายของชินจริต คือ พระจริยาวัตรแห่งพระผู้พิชิต

วรรณกรรมเรื่องนี้ประกอบด้วยพระคาถา 472 คาถา (บ้างก็ 473 คาถา) มีการใช้ฉันทลักษณ์แบบต่างๆ ในการรจนา อาทิ วสันตดิลกฉันท์ อินทรวิเชียรฉันท์ และอุเปนทรวิเชียรฉันท์ เป็น อาทิ

ผู้รจนาผลงานชิ้นนี้ คือ พระวันรัตนะ เมธังกร ผู้รจนาคัมภีร์ปโยคะสิทธิ และมีชื่อเสียงอยู่ในสมัยรัชกาลพระเจ้าภูวเนกะ พาหุ ที่ 1 (ค.ศ. 1277-1288) นอกจากนี้ชื่อของท่านผู้รจนายังปรากฏอยู่ในคัมภีร์สัทธัมสังคหะ และในคัมภีร์คันธวงสะ พระวันรัตนะ เมธังกร ยังเป็นเจ้าคณะพระอารามวิชัยพาหุ ปริเวณ ซึ่งสถาปนาขึ้นในสมัยพระเจ้าวิชัยพาหุที่ 2

ทั้งนี้ ชินจริตมีรูปแบบการประพันธ์และชื่อเรื่องที่คล้ายคลึงกับงานร้อยกรองพุทธประวัติในภาษาสันสกฤต คือเรื่องพุทธจริตของพระอัศวโฆษ ซึ่งรจนาขึ้นในช่วงศตวรรษที่ 2 นักวิชาการแสดงความเห็นว่า คัมภีร์พุทธประวัติของฝ่ายนิกายเถรวาทในยุคหลังอาจได้รับอิทธิพลจากมหากาพย์พุทธจริต ดังเช่น คัมภีร์ชินจริต ซึ่งมีลีลาการประพันธ์คล้ายคลึงกัน

อ้างอิง

1. Anandajoti Bhikkhu. (2006).
2. W. H. D. Rouse. (1905). หน้า iv
3. http://www.vipassana.info/me_mu/medhankara.htm
4. พิชญา สุ่มจินดา. (2556). หน้า 27

บรรณานุกรม

• พิชญา สุ่มจินดา. (2556). มหาโพธิบัลลังก์กับคติจักรวาลที่เปลี่ยนไปในอุโบสถวัดเกาะแก้วสุทธาราม จังหวัดเพชรบุรี. กรุงเทพมหานคร. มูลนิธิโตโยต้าประเทศไทย.
• Anandajoti Bhikkhu. (2006). http://www.buddhanet-de.net/ancient-buddhist-texts/Buddhist-Texts/X3-Jinacaritam/JC-Metre.htm 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• W. H. D. Rouse. (1905). Jinacarita. London. Henry Frowde.
• http://www.vipassana.info/me_mu/medhankara.htm