Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
การปะทุลิมนิก (อังกฤษ: limnic eruption) หรือ การพลิกกลับของทะเลสาบ (lake overturn) เป็นภัยธรรมชาติพบได้ยากซึ่งเกิดจากแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ผุดขึ้นจากทะเลสาบน้ำลึกอย่างเฉียบพลัน ส่งผลให้สิ่งมีชีวิตบริเวณนั้นขาดอากาศหายใจ การปะทุนี้อาจก่อให้เกิดคลื่นสึนามิ และการเพิ่มขึ้นของ CO2 นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าแผ่นดินไหว ภูเขาไฟและการระเบิดอื่น ๆ เป็นปัจจัยเอื้อให้เกิดการปะทุลิมนิก ทะเลสาบที่เกิดการปะทุเรียกว่า ทะเลสาบมีพลังลิมนิก (limnically active lakes) หรือทะเลสาบระเบิด (exploding lakes)
ลักษณะของการปะทุลิมนิก ได้แก่ แหล่งน้ำที่มี CO2 อิ่มตัว, ก้นทะเลสาบที่มีอุณหภูมิต่ำ บ่งบอกถึงการขาดอันตรกิริยาระหว่างภูเขาไฟกับน้ำในทะเลสาบ, ชั้นความร้อนด้านบนและล่างที่มีความอิ่มตัวของ CO2 ต่างกันและความใกล้เคียงกับพื้นที่ภูเขาไฟ อย่างไรก็ตามนักวิทยาศาสตร์เสนอว่าการปะทุอาจไม่เกี่ยวข้องกับภูเขาไฟโดยตรงหลังศึกษาผลกระทบจากและ
เหตุการณ์
เนื่องจากแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ตรวจพบได้ยากในธรรมชาติ จึงเป็นการยากในการระบุการปะทุลิมนิกในอดีต พลูทาร์ก นักประวัติศาสตร์ชาวโรมันบันทึกว่าในปี 406 ก่อนคริสตกาล ระดับน้ำในเพิ่มสูงขึ้นจนท่วมเนินเขารอบ ๆ ทั้งที่ไม่มีฝนตกหรือรับน้ำจากลำน้ำสาขา ระดับน้ำนั้นท่วมไร่นาและไร่องุ่นก่อนจะไหลออกสู่ทะเล เหตุการณ์นี้เชื่อว่าเกิดจากแก๊สภูเขาไฟใต้ตะกอนก้นทะเลสาบปะทุขึ้นมาจนดันระดับน้ำล้น
พบการปะทุลิมนิกในสมัยปัจจุบัน 2 ครั้ง ครั้งแรกเกิดที่ในประเทศแคเมอรูนในปี ค.ศ. 1984 ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตจากภาวะขาดอากาศหายใจ 37 คน ครั้งที่สองเกิดที่ที่อยู่ใกล้เคียงในปี ค.ศ. 1986 โดยในครั้งนี้มีปริมาณ CO2 ปะทุออกมากว่า 80 ล้านลูกบาศก์เมตร ทำให้มีผู้เสียชีวิต 1,700 คนและปศุสัตว์ตาย 3,000 ตัว
ทะเลสาบคีวูตรงพรมแดนระหว่างสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกกับรวันดาเป็นจุดหนึ่งที่มีรายงานถึงปริมาณแก๊ส CO2 จำนวนมาก ทะเลสาบแห่งนี้มีความเสี่ยงสูงเนื่องจากรายล้อมด้วยชุมชนหนาแน่นและอยู่ใกล้กับซึ่งเป็นภูเขาไฟมีพลัง นอกจากนี้ยังพบปริมาณแก๊สมีเทนและอุณหภูมิพื้นผิวที่สูงขึ้น ในปี ค.ศ. 2010 รวันดาดำเนินการวางท่อแก๊สในทะเลสาบคล้ายกับที่ทะเลสาบนีออสเพื่อนำแก๊สมีเทนมาใช้เป็นเชื้อเพลิง และเป็นการลดปริมาณ CO2 ทางหนึ่ง
สาเหตุ
ทะเลสาบที่จะเกิดการปะทุลิมนิกจะมีความอิ่มตัวระหว่างน้ำกับแก๊สใกล้เคียงกัน แก๊สดังกล่าว ได้แก่ คาร์บอนไดออกไซด์และมีเทน CO2 อาจเกิดจากที่ผุดจากใต้ทะเลสาบหรือการเน่าสลายของอินทรียวัตถุ ใต้ทะเลสาบซึ่งมีความดันสูงและอุณหภูมิต่ำเอื้อให้ CO2 ละลายน้ำจนเมื่อ CO2 อิ่มตัว ทะเลสาบจะอยู่ในสภาวะไม่เสถียรและส่งกลิ่นคล้ายไข่เน่าและดินปืน อย่างไรก็ตามการปะทุต้องการสิ่งกระตุ้น เช่น ดินถล่ม การปะทุของภูเขาไฟหรือแผ่นดินไหว รวมถึงความอิ่มตัวของแก๊สที่ความลึกเฉพาะก็อาจส่งผลให้แก๊สปะทุเฉียบพลัน เมื่อมีปัจจัยกระตุ้นและความดันเปลี่ยนแปลง ฟองแก๊สจะลอยตัวขึ้นสู่ผิวน้ำและอาจส่งผลให้เกิดคลื่นสึนามิ
การปะทุลิมนิกเป็นปรากฏการณ์หายากเนื่องจากต้องมีแหล่ง CO2, เป็นอันเป็นทะเลสาบที่ชั้นน้ำต่างกัน ซึ่งหากชั้นน้ำถูกรบกวนจะส่งผลให้แก๊สปะทุ และทะเลสาบต้องมีความลึกและความดันเพียงพอเพื่อให้ CO2 ละลายในน้ำ
ผลกระทบ
เมื่อเกิดการปะทุ กลุ่มแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์จะลอยตัวเหนือทะเลสาบและแพร่กระจายไปยังบริเวณรอบ ๆ CO2 หนาแน่นกว่าอากาศจึงลอยตัวเหนือพื้นดินและแทนที่อากาศหายใจ ผู้ประสบเหตุที่สูดดม CO2 จะมี (hypercapnia) และ (respiratory acidosis) เมื่อผู้ประสบเหตุพยายามหายใจมากขึ้นจะยิ่งประสบภาวะขาดอากาศหายใจจนเสียชีวิต
การปะทุลิมนิกที่ก่อให้เกิดกลุ่มแก๊สที่แพร่ไปยังหมู่บ้านใกล้เคียง ส่งผลให้ชาวบ้านเสียชีวิตเกือบทั้งหมด จากการชันสูตรพบผู้เสียชีวิตมีสีผิวเปลี่ยนไปจึงสันนิษฐานว่ากลุ่มแก๊สนี้อาจมีกรดอย่างไฮโดรเจนคลอไรด์เจือปน แต่ข้อสันนิษฐานนี้ยังเป็นที่ถกเถียง นอกจากนี้ยังพบผู้เสียชีวิตมีตุ่มพองตามผิวหนัง ซึ่งเชื่อว่าเกิดจาก เป็นผลจากระดับออกซิเจนในเลือดต่ำเนื่องจากมีคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดสูง
อ้างอิง
- Volcanic Lakes and Gas Releases USGS/Cascades Volcano Observatory, Vancouver, Washington.
- Plutarch, , Internet Classics Archive (MIT), คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-02-18, สืบค้นเมื่อ 4 February 2014
- Woodward, Jamie (7 May 2009), The Physical Geography of the Mediterranean, Oxford University Press (Oxford), ISBN , สืบค้นเมื่อ 23 October 2015
- Sigurdsson, H.; Devine, J.D.; Tchua, F.M.; Presser, F.M.; Pringle, M.K.W.; Evans, W.C. (1987). "Origin of the lethal gas burst from Lake Monoun, Cameroun". Journal of Volcanology and Geothermal Research. 31 (1–2): 1–16. Bibcode:1987JVGR...31....1S. doi:10.1016/0377-0273(87)90002-3.
- Kling, George W.; Clark, Michael A.; Wagner, Glen N.; Compton, Harry R.; Humphrey, Alan M.; Devine, Joseph D.; Evans, William C.; Lockwood, John P.; และคณะ (1987). "The 1986 Lake Nyos Gas Disaster in Cameroon, West Africa". Science. 236 (4798): 169–75. Bibcode:1987Sci...236..169K. doi:10.1126/science.236.4798.169. PMID 17789781. S2CID 40896330.
- Rice, Xan (16 August 2010). "Rwanda harnesses volcanic gases from depths of Lake Kivu". The Guardian. London.
- "The Power Plant That Could Prevent Disaster". 24 May 2016.
- Tassi, Franco (2014). "An overview of the structure, hazards, and methods of investigation of Nyos-type lakes from the geochemical perspective". Journal of Limnology. 73 (1). doi:10.4081/jlimnol.2014.836.
- Freeth, SJ (1989). "Lake Nyos disaster". BMJ. 299 (6697): 513. doi:10.1136/bmj.299.6697.513-a. PMC 1837334. PMID 2507040.
- BBC Horizon programme "Killer Lakes"
 | บทความธรณีวิทยานี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
karpathulimnik xngkvs limnic eruption hrux karphlikklbkhxngthaelsab lake overturn epnphythrrmchatiphbidyaksungekidcakaekskharbxnidxxkisdphudkhuncakthaelsabnalukxyangechiybphln sngphlihsingmichiwitbriewnnnkhadxakashayic karpathunixackxihekidkhlunsunami aelakarephimkhunkhxng CO2 nkwithyasastrechuxwaaephndinihw phuekhaifaelakarraebidxun epnpccyexuxihekidkarpathulimnik thaelsabthiekidkarpathueriykwa thaelsabmiphlnglimnik limnically active lakes hruxthaelsabraebid exploding lakes thiekidkarpathulimnikinpi kh s 1986 lksnakhxngkarpathulimnik idaek aehlngnathimi CO2 ximtw knthaelsabthimixunhphumita bngbxkthungkarkhadxntrkiriyarahwangphuekhaifkbnainthaelsab chnkhwamrxndanbnaelalangthimikhwamximtwkhxng CO2 tangknaelakhwamiklekhiyngkbphunthiphuekhaif xyangirktamnkwithyasastresnxwakarpathuxacimekiywkhxngkbphuekhaifodytrnghlngsuksaphlkrathbcakaelaehtukarnthaelsabomnunthaelsabnixxstaaehnngthaelsabthiekhyekidkarpathulimniksxngkhrnginsmypccubn enuxngcakaekskharbxnidxxkisdtrwcphbidyakinthrrmchati cungepnkaryakinkarrabukarpathulimnikinxdit phluthark nkprawtisastrchawormnbnthukwainpi 406 kxnkhristkal radbnainephimsungkhuncnthwmeninekharxb thngthiimmifntkhruxrbnacaklanasakha radbnannthwmirnaaelairxngunkxncaihlxxksuthael ehtukarnniechuxwaekidcakaeksphuekhaifittakxnknthaelsabpathukhunmacndnradbnaln phbkarpathulimnikinsmypccubn 2 khrng khrngaerkekidthiinpraethsaekhemxruninpi kh s 1984 sngphlihmiphuesiychiwitcakphawakhadxakashayic 37 khn khrngthisxngekidthithixyuiklekhiynginpi kh s 1986 odyinkhrngnimipriman CO2 pathuxxkmakwa 80 lanlukbaskemtr thaihmiphuesiychiwit 1 700 khnaelapsustwtay 3 000 tw thaelsabkhiwutrngphrmaednrahwangsatharnrthprachathipitykhxngokkbrwndaepncudhnungthimiraynganthungprimanaeks CO2 canwnmak thaelsabaehngnimikhwamesiyngsungenuxngcakraylxmdwychumchnhnaaennaelaxyuiklkbsungepnphuekhaifmiphlng nxkcakniyngphbprimanaeksmiethnaelaxunhphumiphunphiwthisungkhun inpi kh s 2010 rwndadaeninkarwangthxaeksinthaelsabkhlaykbthithaelsabnixxsephuxnaaeksmiethnmaichepnechuxephling aelaepnkarldpriman CO2 thanghnungsaehtuthaelsabthicaekidkarpathulimnikcamikhwamximtwrahwangnakbaeksiklekhiyngkn aeksdngklaw idaek kharbxnidxxkisdaelamiethn CO2 xacekidcakthiphudcakitthaelsabhruxkarenaslaykhxngxinthriywtthu itthaelsabsungmikhwamdnsungaelaxunhphumitaexuxih CO2 lalaynacnemux CO2 ximtw thaelsabcaxyuinsphawaimesthiyraelasngklinkhlayikhenaaeladinpun xyangirktamkarpathutxngkarsingkratun echn dinthlm karpathukhxngphuekhaifhruxaephndinihw rwmthungkhwamximtwkhxngaeksthikhwamlukechphaakxacsngphlihaekspathuechiybphln emuxmipccykratunaelakhwamdnepliynaeplng fxngaekscalxytwkhunsuphiwnaaelaxacsngphlihekidkhlunsunami karpathulimnikepnpraktkarnhayakenuxngcaktxngmiaehlng CO2 epnxnepnthaelsabthichnnatangkn sunghakchnnathukrbkwncasngphlihaekspathu aelathaelsabtxngmikhwamlukaelakhwamdnephiyngphxephuxih CO2 lalayinnaphlkrathbemuxekidkarpathu klumaekskharbxnidxxkisdcalxytwehnuxthaelsabaelaaephrkracayipyngbriewnrxb CO2 hnaaennkwaxakascunglxytwehnuxphundinaelaaethnthixakashayic phuprasbehtuthisuddm CO2 cami hypercapnia aela respiratory acidosis emuxphuprasbehtuphyayamhayicmakkhuncayingprasbphawakhadxakashayiccnesiychiwit karpathulimnikthikxihekidklumaeksthiaephripynghmubaniklekhiyng sngphlihchawbanesiychiwitekuxbthnghmd cakkarchnsutrphbphuesiychiwitmisiphiwepliynipcungsnnisthanwaklumaeksnixacmikrdxyangihodrecnkhlxirdecuxpn aetkhxsnnisthanniyngepnthithkethiyng nxkcakniyngphbphuesiychiwitmitumphxngtamphiwhnng sungechuxwaekidcak epnphlcakradbxxksiecnineluxdtaenuxngcakmikharbxnidxxkisdineluxdsungxangxingwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb karpathulimnik Volcanic Lakes and Gas Releases USGS Cascades Volcano Observatory Vancouver Washington Plutarch Internet Classics Archive MIT khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2014 02 18 subkhnemux 4 February 2014 Woodward Jamie 7 May 2009 The Physical Geography of the Mediterranean Oxford University Press Oxford ISBN 9780191608414 subkhnemux 23 October 2015 Sigurdsson H Devine J D Tchua F M Presser F M Pringle M K W Evans W C 1987 Origin of the lethal gas burst from Lake Monoun Cameroun Journal of Volcanology and Geothermal Research 31 1 2 1 16 Bibcode 1987JVGR 31 1S doi 10 1016 0377 0273 87 90002 3 Kling George W Clark Michael A Wagner Glen N Compton Harry R Humphrey Alan M Devine Joseph D Evans William C Lockwood John P aelakhna 1987 The 1986 Lake Nyos Gas Disaster in Cameroon West Africa Science 236 4798 169 75 Bibcode 1987Sci 236 169K doi 10 1126 science 236 4798 169 PMID 17789781 S2CID 40896330 Rice Xan 16 August 2010 Rwanda harnesses volcanic gases from depths of Lake Kivu The Guardian London The Power Plant That Could Prevent Disaster 24 May 2016 Tassi Franco 2014 An overview of the structure hazards and methods of investigation of Nyos type lakes from the geochemical perspective Journal of Limnology 73 1 doi 10 4081 jlimnol 2014 836 Freeth SJ 1989 Lake Nyos disaster BMJ 299 6697 513 doi 10 1136 bmj 299 6697 513 a PMC 1837334 PMID 2507040 BBC Horizon programme Killer Lakes bthkhwamthrniwithyaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk