การปฏิวัติอิหร่าน (หรือเรียก การปฏิวัติอิสลาม หรือการปฏิวัติ ค.ศ. 1979; เปอร์เซีย: انقلاب اسلامی, Enghelābe Eslāmi หรือ انقلاب بیست و دو بهمن) หมายถึง เหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการโค่นราชวงศ์ปาห์ลาวีภายใต้พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐอเมริกา และการแทนที่ด้วยสาธารณรัฐอิสลามภายใต้รูฮุลลอฮ์ โคมัยนี ผู้นำการปฏิวัติ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากองค์การฝ่ายซ้ายและอิสลามหลายแห่ง และขบวนการนักศึกษาอิหร่าน
การปฏิวัติอิหร่าน | |||
---|---|---|---|
ส่วนหนึ่งของ และสงครามเย็น | |||
รูฮุลลอฮ์ โคมัยนีกลับมาจากประเทศฝรั่งเศสในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1979 | |||
วันที่ | 7 มกราคม ค.ศ. 1978 – 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1979 | ||
สถานที่ | ประเทศอิหร่าน | ||
สาเหตุ |
| ||
เป้าหมาย | โค่นล้มราชวงศ์ปาห์ลาวี | ||
วิธีการ | |||
ผล |
| ||
คู่ขัดแย้ง | |||
ผู้นำ | |||
| |||
ความสูญเสีย | |||
532 คน 2,000–3,000 คนถูกฆ่าในระหว่างการเดินขบวนในปีค.ศ.1978–79 (ข้อมูลจาก) | |||
|
ชนวนเหตุ
เริ่มการเดินขบวนต่อต้านชาห์ในเดือนตุลาคม 2520 พัฒนาเป็นการรณรงค์การดื้อแพ่งซึ่งมีทั้งภาคฆราวาสและศาสนา ซึ่งบานปลายในเดือนมกราคม 2521 ระหว่างเดือนสิงหาคมและธันวาคม 2521 การนัดหยุดงานและการเดินขบวนทำให้ประเทศเป็นอัมพาต ชาห์เสด็จออกนอกประเทศอิหร่านเพื่อลี้ภัยเมื่อวันที่ 16 มกราคม 2522 เป็นพระมหากษัตริย์เปอร์เซียพระองค์สุดท้าย ปล่อยภาระหน้าที่ให้สภาผู้สำเร็จราชการและนายกรัฐมนตรีที่อิงฝ่ายค้าน รัฐบาลเชิญรูฮุลลอฮ์ โคมัยนีกลับประเทศอิหร่าน และกลับสู่กรุงเตหะรานซึ่งมีชาวอิหร่านหลายล้านคนรอต้อนรับ การทรงราชย์สิ้นสุดหลังวันที่ 11 กุมภาพันธ์ เมื่อกองโจรและทหารกบฏชนะกำลังซึ่งภักดีต่อชาห์ในการสู้รบด้วยอาวุธตามถนน นำให้โคมัยนีเถลิงอำนาจอย่างเป็นทางการ อิหร่านออกเสียงลงคะแนนการลงประชามติทั่วประเทศให้เป็นสาธารณรัฐอิสลามเมื่อวันที่ 1 เมษายน 2522 และรับรองรัฐธรรมนูญเทวาธิปไตย-สาธารณรัฐนิยมฉบับใหม่ ซึ่งโคมัยนีกลายเป็นผู้นำสูงสุดของประเทศ ในเดือนธันวาคม 2522
หลังจากสิ้นสุด
การปฏิวัตินี้แปลกสำหรับความประหลาดใจที่สร้างไปทั่วโลก เพราะขาดสาเหตุการปฏิวัติดังที่เคยมีมา (เช่น แพ้สงคราม วิกฤตการณ์การเงิน กบฏชาวนาหรือกองทัพไม่พอใจ) เกิดในชาติที่มีความมั่งคั่งทางวัตถุและเจริญรุ่งเรืองค่อนข้างดี มีความเปลี่ยนแปลงลึกซึ้งด้วยความเร็ว เป็นที่นิยมอย่างกว้างขวางทำให้มีการลี้ภัยของชาวอิหร่านจำนวนมาก และแทนกึ่งสมบูรณาญาสิทธิราชนิยมตะวันตกด้วยเทวาธิปไตยอำนาจนิยมต่อต้านตะวันตกโดยยึดมโนทัศน์ความอนุบาลของนักนิติศาสตร์อิสลาม (Guardianship of the Islamic Jurists หรือ velayat-e faqih) เป็นการปฏิวัติที่ค่อนข้างไม่รุนแรง และช่วยนิยามความหมายและการปฏิบัติของการปฏิวัติสมัยใหม่ใหม่ (แม้มีความรุนแรงให้หลังการปฏิวัติ)
อ้างอิง
- Kurzman, p. 109.: "On martyrs of the revolution see Laleh'he-ye Enqelab; this volume, published by a religious institution, features photographs of `martyrs of the revolution, ` including name, age, date and place of death, and sometimes occupation; the method of selection is not described. I am indebted to Prof. James A. Bill for directing me to Laleh'ha-ye Enqelab, which he too has used as sampling of revolutionary fatalities (Bill, James, The Eagle and the Lion, p. 487
- "A Question of Numbers" 4 สิงหาคม 2014 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน IranianVoice.org, 8 August 2003 Rouzegar-Now Cyrus Kadivar
- E. Baqi, `Figures for the Dead in the Revolution`, Emruz, 30 July 2003.
- "Mohammad Reza Shah Pahlavi". Encyclopedia Britannica.
- Jubin M. GOODARZİ (8 February 2013). "Syria and Iran: Alliance Cooperation in a Changing Regional Environment" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2014-10-18.
- Abrahamian (1982), p. 515
- Afkhami, Gholam-Reza. The Life and Times of the Shah.
- Abrahamian, Ervand (2009) "Mass Protests in the Islamic Revolution, 1977–79", in and (eds.), Civil Resistance and Power Politics: The Experience of Non-violent Action from Gandhi to the Present. Oxford & New York: Oxford University Press, pp. 162–78.
- "The Iranian Revolution". fsmitha.com.
- Milani, Abbas (22 May 2012). The Shah. ISBN .
- Milani, Abbas (2008). Eminent Persians. Syracuse University Press. ISBN .
- 1979: Exiled Ayatollah Khomeini returns to Iran| bbc.co.uk
- Graham, p. 228.
- Kurzman, p. 111
- Iran Islamic Republic, Encyclopædia Britannica.
- Kurzman
- Amuzegar, Jahangir (1991). Dynamics of the Iranian Revolution. p. 253. ISBN .
- Amuzegar, The Dynamics of the Iranian Revolution, (1991), p.4, 9–12
- Arjomand, p. 191.
- Amuzegar, Jahangir, The Dynamics of the Iranian Revolution, SUNY Press, p. 10
- Kurzman, p. 121
- "Iran: A Brief Study of the Theocratic Regime" (PDF).[]
- International Journal of Middle East Studies, 19, 1987, p. 261
- Ritter, Daniel. "Why the Iranian Revolution was Non-Violent".
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
karptiwtixihran hruxeriyk karptiwtixislam hruxkarptiwti kh s 1979 epxresiy انقلاب اسلامی Enghelabe Eslami hrux انقلاب بیست و دو بهمن hmaythung ehtukarnthiekiywkhxngkbkarokhnrachwngspahlawiphayitphraecachah omhmhmd ersa pahlawi sungidrbkarsnbsnuncakshrthxemrika aelakaraethnthidwysatharnrthxislamphayitruhullxh okhmyni phunakarptiwti sungidrbkarsnbsnuncakxngkhkarfaysayaelaxislamhlayaehng aelakhbwnkarnksuksaxihrankarptiwtixihranswnhnungkhxng aelasngkhrameynruhullxh okhmyniklbmacakpraethsfrngessinwnthi 1 kumphaphnth kh s 1979wnthi7 mkrakhm kh s 1978 11 kumphaphnth kh s 1979sthanthipraethsxihransaehtukarimphxictxkarpkkhrxngkhxngphraecachah karkxkbdkhxngruhullxh okhmyni ckrwrrdiniymkhxngolktawntk karekhluxnihwthangsasnaepahmayokhnlmrachwngspahlawiwithikarkaredinkhbwn karndhyudnganthwipphlokhnlmrachwngkhaelachahidsaerc thukepliyncak epn xayatullxh ruhullxh okhmyni klayepn wikvtkarntwpraknxihran erimtnsngkhramxirk xihrankhukhdaeyngrthckrwrrdiaehngxihranrthbalkhxngfayprathwng phunaphraecachah omhmhmd ersa pahlawi naykrthmntri phunakhxngklum SAVAK phubychakarkxngthph ruhullxh okhmyni xun khwamsuyesiy532 khn 2 000 3 000 khnthukkhainrahwangkaredinkhbwninpikh s 1978 79 khxmulcak mikaraekikhinsphaphuaethnrasdrhlngcakphbkbruhullxh okhmyniemuxwnthi 22 mkrakhm kh s 1979 thharkhxngckrphrrdixihranthukephikthxnaelamisthanainwnthi 11 kumphaphnth kh s 1979chnwnehtuerimkaredinkhbwntxtanchahineduxntulakhm 2520 phthnaepnkarrnrngkhkarduxaephngsungmithngphakhkhrawasaelasasna sungbanplayineduxnmkrakhm 2521 rahwangeduxnsinghakhmaelathnwakhm 2521 karndhyudnganaelakaredinkhbwnthaihpraethsepnxmphat chahesdcxxknxkpraethsxihranephuxliphyemuxwnthi 16 mkrakhm 2522 epnphramhakstriyepxresiyphraxngkhsudthay plxypharahnathiihsphaphusaercrachkaraelanaykrthmntrithixingfaykhan rthbalechiyruhullxh okhmyniklbpraethsxihran aelaklbsukrungetharansungmichawxihranhlaylankhnrxtxnrb karthrngrachysinsudhlngwnthi 11 kumphaphnth emuxkxngocraelathharkbtchnakalngsungphkditxchahinkarsurbdwyxawuthtamthnn naihokhmyniethlingxanacxyangepnthangkar xihranxxkesiynglngkhaaennkarlngprachamtithwpraethsihepnsatharnrthxislamemuxwnthi 1 emsayn 2522 aelarbrxngrththrrmnuyethwathipity satharnrthniymchbbihm sungokhmyniklayepnphunasungsudkhxngpraeths ineduxnthnwakhm 2522hlngcaksinsudkarptiwtiniaeplksahrbkhwamprahladicthisrangipthwolk ephraakhadsaehtukarptiwtidngthiekhymima echn aephsngkhram wikvtkarnkarengin kbtchawnahruxkxngthphimphxic ekidinchatithimikhwammngkhngthangwtthuaelaecriyrungeruxngkhxnkhangdi mikhwamepliynaeplngluksungdwykhwamerw epnthiniymxyangkwangkhwangthaihmikarliphykhxngchawxihrancanwnmak aelaaethnkungsmburnayasiththirachniymtawntkdwyethwathipityxanacniymtxtantawntkodyyudmonthsnkhwamxnubalkhxngnknitisastrxislam Guardianship of the Islamic Jurists hrux velayat e faqih epnkarptiwtithikhxnkhangimrunaerng aelachwyniyamkhwamhmayaelakarptibtikhxngkarptiwtismyihmihm aemmikhwamrunaerngihhlngkarptiwti xangxingKurzman p 109 On martyrs of the revolution see Laleh he ye Enqelab this volume published by a religious institution features photographs of martyrs of the revolution including name age date and place of death and sometimes occupation the method of selection is not described I am indebted to Prof James A Bill for directing me to Laleh ha ye Enqelab which he too has used as sampling of revolutionary fatalities Bill James The Eagle and the Lion p 487 A Question of Numbers 4 singhakhm 2014 thi ewyaebkaemchchin IranianVoice org 8 August 2003 Rouzegar Now Cyrus Kadivar E Baqi Figures for the Dead in the Revolution Emruz 30 July 2003 Mohammad Reza Shah Pahlavi Encyclopedia Britannica Jubin M GOODARZI 8 February 2013 Syria and Iran Alliance Cooperation in a Changing Regional Environment PDF subkhnemux 2014 10 18 Abrahamian 1982 p 515 Afkhami Gholam Reza The Life and Times of the Shah Abrahamian Ervand 2009 Mass Protests in the Islamic Revolution 1977 79 in and eds Civil Resistance and Power Politics The Experience of Non violent Action from Gandhi to the Present Oxford amp New York Oxford University Press pp 162 78 The Iranian Revolution fsmitha com Milani Abbas 22 May 2012 The Shah ISBN 9780230340381 Milani Abbas 2008 Eminent Persians Syracuse University Press ISBN 978 0 8156 0907 0 1979 Exiled Ayatollah Khomeini returns to Iran bbc co uk Graham p 228 Kurzman p 111 Iran Islamic Republic Encyclopaedia Britannica Kurzman Amuzegar Jahangir 1991 Dynamics of the Iranian Revolution p 253 ISBN 9780791407318 Amuzegar The Dynamics of the Iranian Revolution 1991 p 4 9 12 Arjomand p 191 Amuzegar Jahangir The Dynamics of the Iranian Revolution SUNY Press p 10 Kurzman p 121 Iran A Brief Study of the Theocratic Regime PDF lingkesiy International Journal of Middle East Studies 19 1987 p 261 Ritter Daniel Why the Iranian Revolution was Non Violent