กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง

กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง ตั้งขึ้นด้วยวัตถุประสงค์ตามเจตนารมณ์ของ พระราชกำหนดแก้ไขและป้องกันภาวะการขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. 2516 โดยใช้เป็นกลไกของรัฐในการป้องกันภาวะการขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง และใช้ในการรักษาระดับราคาขายปลีกน้ำมันเชื้อเพลิงของประเทศ จากกรณีที่ราคาในตลาดโลกสูงขึ้น เพื่อให้เกิดผลกระทบต่อเศรษฐกิจและความเดือดร้อนของประชาชนให้น้อยที่สุด

กระทั่งวันอาทิตย์ที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 ราชกิจจานุเบกษา ได้เผยแพร่ พระราชบัญญัติกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. ๒๕๖๒ ซึ่งได้กำหนดให้จัดตั้งสำนักงานกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงขึ้นมาแทน สถาบันบริหารกองทุนพลังงาน (องค์การมหาชน) ที่ได้ถูกยุบเลิกตาม พระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการยุบเลิกสถาบันบริหารกองทุนพลังงาน (องค์การมหาชน) พ.ศ. ๒๕๖๒

อำนาจหน้าที่และบทบาท

1. กำหนดหลักเกณฑ์สำหรับการคำนวณราคา และกำหนดราคาน้ำมันเชื้อเพลิงที่ทำในราชอาณาจักร ราคาน้ำมันเชื้อเพลิงที่นำเข้ามาเพื่อใช้ในราชอาณาจักร
2. กำหนดค่าการตลาดสำหรับการซื้อขายน้ำมันเชื้อเพลิง
3. กำหนดค่าขนส่งไปยังคลังก๊าซและค่าใช้จ่ายในการเก็บรักษาก๊าซ ณ คลังก๊าซ ตลอดจนกำหนดราคาขายก๊าซ ณ คลังก๊าซเป็นราคาเดียวกันทุกแห่งทั่วราชอาณาจักร
4. กำหนดอัตราเงินส่งเข้ากองทุนหรืออัตราเงินชดเชยสำหรับก๊าซที่ซื้อหรือได้มาจากผู้รับสัมปทานตามกฎหมายว่าด้วยปิโตรเลียม ซึ่งเป็นผู้ผลิตได้จากการแยกก๊าซธรรมชาติในราชอาณาจักร น้ำมันเชื้อเพลิงที่ทำในราชอาณาจักร น้ำมันเชื้อเพลิงที่นำเข้ามาเพื่อใช้ในราชอาณาจักรน้ำมันเชื้อเพลิง ที่ส่งออก น้ำมันเชื้อเพลิงที่จำหน่ายให้แก่เรือเพื่อใช้เดินทางออกนอกราชอาณาจักร และก๊าซหุงต้มที่จำหน่ายให้แก่ประชาชน
5. กำหนดชนิดของน้ำมันเชื้อเพลิงที่ไม่ต้องส่งเงินเข้ากองทุน หรือไม่ให้ได้รับเงินชดเชย
6. กำหนดราคาขายส่งหน้าและคำนวณราคาขายปลีก
7. พิจารณากำหนดอัตราภาษีให้อยู่ในระดับไม่ต่ำกว่าอัตราภาษีต่ำสุดและไม่สูงกว่าอัตราภาษีสูงสุด
8. กำหนดให้โรงกลั่นแจ้งราคาขายส่งหน้าโรงกลั่นต่อคณะกรรมการ
9. ปฏิบัติหน้าที่ตามที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย

หน่วยงานที่รับผิดชอบ

1. การออกประกาศคณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน กำหนดอัตราเงินส่งเข้ากองทุนอัตราเงินชดเชย ราคาน้ำมันเชื้อเพลิง ราคาก๊าซปิโตรเลียมเหลว ค่าเก็บรักษาก๊าซและค่าขนส่งก๊าซไปยังคลังก๊าซส่วนภูมิภาค เป็นหน้าที่ของ สำนักงานนโยบายพลังงานและแผนพลังงาน ในฐานะฝ่ายเลขานุการของคณะกรรมการฯ
2. การส่งเงินเข้ากองทุนฯ จะอยู่ในความรับผิดชอบของ กรมสรรพสามิต กรมศุลกากร และ สถาบันบริหารกองทุนพลังงาน (องค์การมหาชน) โดยกรมสรรพสามิตรับผิดชอบในกรณีน้ำมันเชื้อเพลิงที่ทำในราชอาณาจักร กรมศุลกากรรับผิดชอบในกรณีน้ำมันเชื้อเพลิงที่นำเข้ามาในราชอาณาจักร การส่งเงินเข้ากองทุนจะกระทำพร้อมกับการชำระภาษีอากร โดยชำระตามอัตราที่คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน ประกาศกำหนดแล้วหน่วยงานทั้งสองจะส่งเงินเข้าบัญชีเลย โดยสถาบันบริหารกองทุนพลังงาน (องค์การมหาชน) จะตรวจสอบเอกสารความถูกต้องอีกครั้งหนึ่ง
3. การขอรับเงินชดเชยจากกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง ผู้มีสิทธิ์รับเงินชดเชยจากกองทุนน้ำมันจะยื่นเรื่องที่กรมสรรพสามิต หรือกรมศุลกากร หน่วยงานเหล่านี้จะทำการตรวจสอบและสั่งจ่ายเงินทดรองจ่ายของกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง ซึ่งได้รับมาจากสถาบันบริหารกองทุนพลังงาน (องค์การมหาชน)
4. สถาบันบริหารกองทุนพลังงาน (องค์การมหาชน) จะต้องทำรายงานการรับ / จ่ายและเงินคงเหลือ ของกองทุนน้ำมันเสนอต่อกระทรวงพลังงานทุกเดือน

โครงสร้างอัตราการเก็บเงินเข้ากองทุนฯ จากน้ำมันประเภทต่างๆ

น้ำมัน	ราคา ณ หัวจ่าย (ปตท.) ณ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2550 (หน่วย: บาท/ลิตร)	เงินส่งเข้ากองทุนฯ (หน่วย: บาท/ลิตร)
เบนซิน 95	30.39	4.0000
แก๊สโซฮอล 95	26.89	0.7000
เบนซิน 91	29.59	3.7000
แก๊สโซฮอล 91	26.09	0.2000
ก๊าซ	26.96	0.1000
ดีเซลหมุนเร็ว	27.34	1.5000
ดีเซลหมุนเร็วบี 5 (ไบโอดีเซล)	26.64	1.0000
ก๊าซยานพาหนะ (LPG)	16.81 *	- 0.9435 *,**

หมายเหตุ

* หน่วย: บาท/กิโลกรัม
** กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงจ่ายเงินอุดหนุน

อ้างอิง

1. พระราชกำหนดแก้ไขและป้องกันภาวะการขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. 2516
2. พระราชบัญญัติกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. ๒๕๖๒
3. พระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการยุบเลิกสถาบันบริหารกองทุนพลังงาน (องค์การมหาชน) พ.ศ. ๒๕๖๒
4. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-10-30. สืบค้นเมื่อ 2014-11-13.

แหล่งข้อมูลอื่น

• กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (eppo.go.th) 2007-10-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ราคาน้ำมันวันนี้ โดยส่วนปิโตรเลียม สนพ. ราคา ณ วันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2550 (eppo.go.th 2011-04-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• โครงสร้างราคาขายปลีกน้ำมันที่ กทม. (รวมภาษีทุกประเภท และเงินเก็บเข้ากองทุนต่างๆ ในแต่ละลิตร) ราคา ณ วันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2550 2011-10-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน