กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้

กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ (อักษรย่อ: กกล.ทพ.จชต.;อังกฤษ: Rangers forces of southern border provinces) เป็นกองกำลังทหารพรานจำนวน 12 กรมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่มีบทบาทสำคัญในการปราบปรามการก่อกำเริบคอมมิวนิสต์ รวมทั้งความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย นับเป็นหนึ่งในกองกำลังที่เผชิญกับสงครามภายในที่ยาวนานที่สุด

กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้
ตรา
ประเทศ	ไทย
รูปแบบ	กำลังกึ่งทหาร
บทบาท	ปะทะข้าศึกตามแนวชายแดน ปฏิบัติการสนธิกำลัง การลาดตระเวน รักษาความปลอดภัย การต่อต้านการก่อการร้าย ติดตามจับกุม ปิดล้อมตรวจค้น ยึดของกลาง ปราบปรามยาเสพติด การรวบรวมข่าวกรอง การสงครามภูเขา ช่วยเหลือประชาชนในพื้นที่
กำลังรบ	10,921 นาย (พ.ศ. 2554)
สมญา	นักรบชุดดำ ดอกไม้เหล็กชายแดนใต้ (หญิง)
คำขวัญ	คุณธรรม อุดมการณ์ คือหัวใจทหารพราน เพื่อประชาชน
สีหน่วย	ดำ
วันสถาปนา	พ.ศ. 2549
ปฏิบัติการสำคัญ	การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศมาเลเซีย ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย
ผู้บังคับบัญชา
ผู้บังคับกองกำลัง	พันเอก สฐิรพงษ์ อาจหาญ
ผบ. สำคัญ	พันเอก วิวรรธน์ ปฐมภาคย์ พลตรี มณี จันทร์ทิพย์ พลตรี พรศักดิ์ พูลสวัสดิ์ พลตรี โภชน์ นวลบุญ พันเอก คมกฤช รัตนฉายา พันเอก วรเดช เดชรักษา

กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ทั้งชายและหญิง

ขบวนแถวกองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้

นอกจากนี้ กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ ยังมีสถานะเป็นกองบังคับการหน่วยปฏิบัติการพิเศษร่วม ซึ่งมีผู้บังคับกองกำลังและหน่วยปฏิบัติการพิเศษร่วมคนปัจจุบันคือ พ.อ.สฐิรพงษ์ อาจหาญ

ประวัติ

ก่อนจัดตั้งกองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้

หน่วยทหารพรานได้รับการจัดตั้งครั้งแรกเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2521 เพื่อต่อสู้กับกลุ่มคอมมิวนิสต์ในสมัยนั้น โดยเป็นกำลังพลอาสาสมัครในแต่ละพื้นที่ เนื่องด้วยมีความเข้าใจในพื้นที่ ทำให้ง่ายในการต่อกรเชิงยุทธวิธีกับฝ่ายคอมมิวนิสต์ และเนื่องด้วยภารกิจของทหารพรานมักมีความเสี่ยงสูง การพัฒนาด้านขีดความสามารถแก่ทหารพรานจึงเป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่ง

จัดตั้งกองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้

นับตั้งแต่เหตุการณ์ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทยทวีความรุนแรงเมื่อปี พ.ศ. 2547 กองทัพบกไทยได้เพิ่มจำนวนทหารพรานขึ้นถึงสามเท่า ซึ่งกองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ (กกล.ทพ.จชต.) ได้รับการก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2549 โดยมีภารกิจในการบังคับบัญชาหน่วยเฉพาะกิจกรมทหารพราน (ฉก.ทพ.) รวมถึงเป็นกองบังคับการหน่วยปฏิบัติการพิเศษร่วม

การจัดตั้งกองกำลังเพิ่มเติม

ต่อมากระทรวงกลาโหมเสนอให้มีการจัดตั้งกองบังคับการกรมทหารพรานเพิ่มเติม 5 กรม โดยใช้วงเงิน 2,692 ล้านบาทเศษ ซึ่งทางคณะรัฐมนตรีไทยได้อนุมัติเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2554 อันเป็นไปตามแผนถอนกำลังทหารหลัก โดยให้ทหารพรานที่เป็นกองกำลังถิ่นเข้าประจำการ โดยกองกำลังที่จัดตั้งเพิ่มเติมเพื่อทดแทนทหารหลักของกองทัพภาคที่ 1, 2 และ 3 ได้แก่ หน่วยเฉพาะกิจกรมทหารพรานที่ 11, 22 และ 33 และกองกำลังหลักได้แก่ กรมทหารพรานที่ 48 และ 49

นอกจากนั้น ยังได้มีการจัดตั้งกรมทหารพรานนาวิกโยธิน กองทัพเรือ เข้าเสริมการปฏิบัติงาน

การปฏิบัติการ

กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ ยังมีบทบาทในการสนธิกำลังร่วมกับทหาร,ตำรวจ,นาวิกโยธิน และอาสารักษาดินแดน

ในปี พ.ศ. 2561 เจ้าหน้าที่ทหารพรานได้ทำการป้องกันการบินสอดแนมจากอากาศยานไร้คนขับ หลังจากมีผู้ใช้เครื่องยิงลูกระเบิดเอ็ม 79 ยิงใส่ฐานปฏิบัติการชุดคุ้มครอง ที่อำเภอยะหา จังหวัดยะลา ส่งผลให้อาสาสมัครทหารพรานและอาสาสมัครรักษาดินแดนได้รับบาดเจ็บ 2 นาย โดยได้ทำการยึด และสั่งยิงทำลาย กรณีที่มีการบินโดยไม่ขออนุญาต

โครงสร้าง

แบ่งหน่วยเป็นระดับกรม โดยมีผู้บังคับการกรมเป็นผู้บังคับบัญชาสูงสุด ซึ่งเหมือนกับกรมทหารหลักทั่วไป แต่ไม่มีโครงสร้างระดับกองพัน กรมทหารพรานแต่ละกรมแบ่งออกเป็น 15 กองร้อย โดยมีการจัดการกองร้อยในแต่ละกรมไม่เหมือนกัน แต่ละกรมประกอบด้วยทหารหลัก และทหารพราน ซึ่งทหารหลักจะรับผิดชอบในตำแหน่งหลัก อันเสมือนเป็นพี่เลี้ยงให้แก่ทหารพราน

จากข้อมูลปี พ.ศ. 2555 เผยว่ามีทหารพรานเป็นบุคคลในพื้นที่ประมาณ 70 ถึง 80 เปอร์เซ็นต์ และทหารพรานหญิงสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีจำนวนร้อยเปอร์เซ็นต์

กิจกรรมเพื่อสังคม

ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 กรมทหารพรานที่ 41 ได้ร่วมกับโรงพยาบาลบ้านแพ้วจากจังหวัดสมุทรสาคร, ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อให้การช่วยเหลือทางการแพทย์แก่ผู้มีปัญหาด้านสายตา โดยมีผู้เข้าร่วมโครงการแล้วกว่า 1,000 คน

นอกจากนี้ กำลังพลจากกรมทหารพรานต่าง ๆ ยังมีบทบาทในการช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัยหลายครั้ง อาทิ การช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับผลกระทบในจังหวัดปัตตานีเมื่อปี พ.ศ. 2560

เครื่องหมายเชิดชูเกียรติ

มอบให้แก่บุคคลที่ทำคุณประโยชน์ หรือผู้มีอุปการคุณต่อกิจการทหารพราน เพื่อเป็นการตอบแทนคุณความดีและเป็นเกียรติประวัติ

• เครื่องหมายเชิดชูเกียรติทหารพราน
• เครื่องหมายแสดงความสามารถพิเศษทหารพรานจู่โจมกิตติมศักดิ์

กองกำลัง

กองกำลังหลัก

ชื่อหน่วย	กองบัญชาการ	ผู้บังคับการ	กำลังพล	หมายเหตุ
กรมทหารพรานที่ 41	ค่ายวังพญา อำเภอรามัน จังหวัดยะลา		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดยะลา  • ดูแลอำเภอรามัน จังหวัดยะลา  • สนับสนุนการใช้อากาศยานไร้คนขับในภารกิจความมั่นคง
กรมทหารพรานที่ 42	ค่ายมหาจักรีสิรินธร อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดสงขลา  • ดูแลอำเภอยะหริ่ง และอำเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี
กรมทหารพรานที่ 43	ค่ายอิงคยุทธบริหาร อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่ 5 อำเภอของจังหวัดปัตตานี (อำเภอเมืองปัตตานี อำเภอหนองจิก อำเภอแม่ลาน อำเภอยะรัง และอำเภอยะหริ่ง)  • ดูแลอำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี  • ฉายาหน่วย เสือดำ
กรมทหารพรานที่ 44	อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดปัตตานีในอำเภอที่ติดกับจังหวัดนราธิวาส  • ดูแลอำเภอสายบุรี, อำเภอกะพ้อ และอำเภอไม้แก่น จังหวัดปัตตานี  • ฉายาหน่วย มังกรสีม่วง
กรมทหารพรานที่ 45	อำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส อำเภอบ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดนราธิวาส  • ดูแลอำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส
กรมทหารพรานที่ 46	พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดนราธิวาส  • ดูแลอำเภอรือเสาะ จังหวัดนราธิวาส  • ชาโน แพมเบอร์เกอร์ เข้าเป็นอาสาสมัครทหารพรานปี พ.ศ. 2561
กรมทหารพรานที่ 47	ค่ายรัตนพล อำเภอคลองหอยโข่ง จังหวัดสงขลา		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดยะลา  • ดูแลอำเภอยะหา และอำเภอกาบัง จังหวัดยะลา
กรมทหารพรานที่ 48	ค่ายกรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ อำเภอเจาะไอร้อง จังหวัดนราธิวาส		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4  • ดูแลอำเภอเจาะไอร้อง และอำเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส
กรมทหารพรานที่ 49	วัดศรีสาคร อำเภอศรีสาคร จังหวัดนราธิวาส		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4  • ดูแลอำเภอจะแนะ และอำเภอศรีสาคร จังหวัดนราธิวาส
หมวดทหารพรานหญิง			467 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4  • ฉายาหน่วย ดอกไม้เหล็กชายแดนใต้

กองกำลังทดแทน

ชื่อหน่วย	กองบัญชาการ	ผู้บังคับการ	กำลังพล	หมายเหตุ
				• สังกัดกองทัพภาคที่ 1  • ดูแลอำเภอแว้ง และอำเภอสุคิริน จังหวัดนราธิวาส
				• สังกัดกองทัพภาคที่ 2  • ดูแลอำเภอยะรัง และอำเภอแม่ลาน จังหวัดปัตตานี
				• สังกัดกองทัพภาคที่ 3  • ดูแลอำเภอบันนังสตา และอำเภอกรงปินัง จังหวัดยะลา

ยุทโธปกรณ์

ยานพาหนะภาคพื้นดิน

รุ่น	ภาพ	ประเภท	ที่มา	หมายเหตุ
เฟิร์สวิน		รถลำเลียงพลหุ้มเกราะ	ไทย
รีวา เอพีซี		รถลำเลียงพลหุ้มเกราะ	แอฟริกาใต้

อาวุธเล็ก

ชื่อ	ภาพ	ประเภท	ขนาดลำกล้อง	ที่มา	หมายเหตุ
ไทป์ 86				สหรัฐ  ไทย	ปืนพกเอ็ม 1911 เอ 1 ที่ผลิตภายใต้ใบอนุญาต
เอ็ม 16 เอ 2		ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	สหรัฐ
ไอเอ็มไอ ทาวอร์ ทาร์ 21		ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	อิสราเอล	มีใช้ในกองทัพบกไทยเช่นกัน
เอชเค 33		ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	เยอรมนี  ไทย
อาก้า		ปืนเล็กยาวจู่โจม		สหภาพโซเวียต	ได้มาจากผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ (ผกค.)
เอเค 104				รัสเซีย	กรมส่งกำลังบำรุงทหารบกจัดหาจากสหพันธรัฐรัสเซีย
		เครื่องยิงลูกระเบิด	ลูกระเบิดขนาด 40×46 มม.	อิตาลี	กองทัพบกไทยจัดหาให้ทหารพรานในจังหวัดชายแดนภาคใต้

ดูเพิ่ม

• ยุทธศาสตร์และยุทธวิธีการสงครามกองโจร

อ้างอิง

1. ผ่าโครงสร้างใหม่ทหารพราน (1) แผนถอนทหารหลักพ้นชายแดนใต้
2. ทหารพรานสนธิกำลังบุกยึดค่ายโจรใต้ที่บุกยึด รพ.เจาะไอร้อง บนเทือกเขาตะเว
3. ล่าคาร์บอมบ์ ถล่มปัตตานี ดักบึ้มอส. สนั่นนรา แค่รถพัง - ข่าวสด
4. กวาดล้างเท่าไรก็ไม่สะอาด ! ยาบ้ากว่าสองแสนเม็ด ยาเสพติดและอาวุธสงครามเพียบ
5. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-04-17. สืบค้นเมื่อ 2019-04-24.
6. แม่ทัพภาค 4 คาด 2 ปี 3 จังหวัดภาคใต้เย็นลง ยันไม่มีซ้อมทรมาน 'ผู้ต้องสงสัย-แนวร่วม' สู้ทุกทางกับ ‘องค์กรลับ’ ชิงประชาชนคืน วอนเข้าใจทหาร-ดูแลทุกคนแต่กลับถูกฆ่า
7. ปัตตานี-วันสถาปนาทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ - สำนักข่าว กรมประชาสัมพันธ์^[]
8. 1 ปีมีหนเดียว!!! ทหารพรานชายแดนใต้รวมพล แม่ทัพภาค 4 รวมวันสถาปนา มอบเกียรติบัตรเชิดชู คนทำความดีเพื่อแผ่นดิน
9. ผบ.กองกำลังทหารพรานเยี่ยมลูกน้องเหยื่อระเบิด - Manager Online
10. หน่วยเฉพาะกิจยึดพื้นที่เทือกเขาบูโด - โพสต์ทูเดย์ ข่าวภูมิภาค
11. ทหารพราน ปะทะโจรใต้ ที่รือเสาะ ยึดของกลางเพียบ - Thairath
12. ทหารพรานนราธิวาส เร่งติดตามแนวร่วมผู้ก่อเหตุไม่สงบ - Thai PBS News
13. ผบช.ภาค 9 แถลงจับยาเสพติดล็อตใหญ่ที่ขนจากภาคเหนือลงชายแดนใต้
14. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-04-25. สืบค้นเมื่อ 2019-04-25.
15. ทหารพรานยุคใหม่ ใช้หัวใจดูแลประชา - Matichon
16. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2019-04-23. สืบค้นเมื่อ 2019-04-24.
17. Iron flowers of the Deep South: The story of female paramilitaries and identity conflict (อังกฤษ)
18. ทหารพรานยุคใหม่ ใช้หัวใจดูแลประชา - มติชน
19. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-06-09. สืบค้นเมื่อ 2020-06-09.
20. วันสถาปนาทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ - ข่าวภาคใต้ชายแดน
21. 32 ปี สถาปนากรมทหารพรานที่ 41 กรมสำคัญช่วยขับเคลื่อนแก้ไขปัญหาชายแดนภาคใต้
22. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-04-17. สืบค้นเมื่อ 2019-04-24.
23. กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ จัดกำลังฝึกอบรมการใช้อาวุธปืนพกเพื่อความปลอดภัย
24. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-05-13. สืบค้นเมื่อ 2019-04-24.
25. หนังสือเพื่อน้อง โครงการสานสายใยสู่ใจประชาชนรอบค่ายอิงคยุทธบริหาร
26. ทหารคุมเสี่ยโจ้ปัตตานีสอบค่ายอิงคยุทธ - โพสต์ทูเดย์ ข่าวภูมิภาค
27. กรมทหารพราน 41 ยะลา โชว์ฝึกทบทวนการปฏิบัติตามยุทธวิธีรับการมาเยือน ผบ.กกล.ทพ.จชต.
28. เปิดหมดเปลือก ใครสั่งให้วางบึ้มทหารพราน!! ผบ.ฉก. 1 ใน 6 โจรใต้ ทีมบึ้มทหารพรานแถลง สารภาพใครบงการ? ใครสั่งการ?
29. กอ.รมน.ภ.4สน. เตือนทุกหน่วยเฝ้าระวังการตอบโต้ทุกรูปแบบ หวั่นสมุนล้างแค้นเหตุปะทะ 2 ศพ ที่ยะลา
30. กำลังประจำถิ่น กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ (กกล.ทพ.จชต.)^[]
31. Sia Jo suspected of involvement in illegal activities - Bangkok Post (อังกฤษ)
32. ผ่าโครงสร้างใหม่ทหารพราน (2) จับตาแผนตั้ง "กองทัพน้อยที่ 4" สวนทางลดกำลังพล?
33. เคยสงสัยไม๊! หน่วยทหารพรานเยอะไปหมดในภาคใต้ หน่วยไหนดูแลตรงไหน มาดูกัน - m today
34. เหตุการณ์ภาคใต้ของไทย:ปัญหาของกองกำลังทหารพรานและอาสา
35. จังหวัดชายแดนภาคใต้ : สงครามภายในที่ยาวที่สุด - มติชน
36. ทบ.ใช้ทหารพรานดับไฟใต้ เตรียมส่งเพิ่ม 2 กองร้อย - ไทยรัฐ
37. 'ผบ.ทบ.'ยันใช้ทหารพรานดับไฟใต้ - คมชัดลึก
38. กองทัพบก เตรียมถอนทหารออกจากพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ : PPTVHD36
39. ลงพื้นที่ปะนาเระดูจุดเกิดเหตุบึ้มรถรีว่า กับน้ำตาภรรยา 2 ทหารพราน
40. ทหารพรานวิสามัญผู้ต้องสงสัยก่อความไม่สงบ 2 ราย ที่จะแนะ นราธิวาส
41. ในประเทศ - จนท.บุกค้นบ้านเป้าหมายยึด 'โดรน' หลังคนร้ายบินสอดแนมยิง M79 ใส่ฐานชุดคุ้มครองยะลา
42. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-04-16. สืบค้นเมื่อ 2019-04-24.
43. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-04-17. สืบค้นเมื่อ 2019-04-24.
44. ทหารพรานช่วยเหลือชาวบ้านน้ำท่วมจ.ยะลา - คมชัดลึก
45. ภาพประทับใจ! ทหารไม่ย่อท้อ ลุยน้ำท่วมเกือบมิดคอ ช่วยเหลือผู้ประสบภัย
46. ทหารพรานออกช่วยเหลือชาวใต้ประสบภัยน้ำท่วม - ข่าวสด
47. แม่ทัพภาคที่ 4 เป็นประธานในพิธีทำบุญเนื่องในวันสถาปนาหน่วยทหารพราน กองทัพบก ครบรอบ 40 ปี^[]
48. ในประเทศ - 'บิ๊กใหม่' บินลงใต้ร่วมงานวันสถาปนาครบรอบ 40 ปีทหารพราน
49. เรื่องเด่น-ภาคใต้ - รัฐตั้งเป้าซื้อ "โดรน" กว่าร้อยลำ? คนชายแดนใต้ทั้งหนุนทั้งค้าน
50. สุดภูมิใจ! 'ชาโน' นักแสดงลูกครึ่ง ไปนราฯ สมัครอาสาทหารพราน - ไทยรัฐ
51. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-04-23. สืบค้นเมื่อ 2019-04-24.
52. โจรใต้วางบึ้มทหารพรานเจาะไอร้องเจ็บ 6 - โพสต์ทูเดย์ ข่าวภูมิภาค
53. ดักบึมรถเกราะทหารพราน ขณะวิ่งลาดตระเวน สายยะลา–เบตง - ไทยรัฐ
54. โจรใต้ดักยิงทหารพรานเสียชีวิต 1 นาย ก่อนฉกปืนหนี - ไทยรัฐ
55. ใต้ป่วนประปรายหลังยุบสภา แย่งปืนทหารยิงสนั่นสาหัสทั้งคู่ บึ้มรถ จนท.ไร้เจ็บ

แหล่งข้อมูลอื่น

• กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่เฟซบุ๊ก