กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน

กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน (อังกฤษ: Department of Labour Protection and Welfare) เป็นหน่วยงานระดับกรมของประเทศไทย สังกัดกระทรวงแรงงาน มีหน้าที่บังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองแรงงาน แรงงานสัมพันธ์ และความปลอดภัยแรงงาน เพื่อคุ้มครองสิทธิลูกจ้างตามที่กฎหมายกำหนด

กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน

ตราสัญลักษณ์
ภาพรวมหน่วยงาน
ก่อตั้ง	29 ตุลาคม พ.ศ. 2508
หน่วยงานก่อนหน้า	กรมแรงงาน
เขตอำนาจ	ทั่วราชอาณาจักร
สำนักงานใหญ่	ถนนมิตรไมตรี แขวงดินแดง เขตดินแดง กรุงเทพมหานคร 10400
ฝ่ายบริหารหน่วยงาน	นางโสภา เกียรตินิรชา, อธิบดี ว่าที่ร้อยตรี สมศักดิ์ พรหมดำ, รองอธิบดี นางสาวกาญจนา พูลแก้ว, รองอธิบดี ว่าง , รองอธิบดี​
ต้นสังกัดหน่วยงาน	กระทรวงแรงงาน
ลูกสังกัดหน่วยงาน	ดูในบทความ
เว็บไซต์	https://www.labour.go.th

ประวัติ

ประเทศไทยได้รับผลกระทบจากภาวะเศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลก ก่อให้เกิดภาวการณ์ว่างงานเพิ่มมากขึ้น จึงมีการตราพระราชบัญญัติว่าด้วยสำนักจัดหางาน พ.ศ. 2475 และพระราชบัญญัติสำนักงานจัดหางานประจำท้องถิ่น พ.ศ. 2475 พร้อมกับการปรับปรุงกฎหมายด้านแรงงาน และจัดตั้งหน่วยงานขึ้นมาบริหารให้เกิดผลในทางปฏิบัติ โดยแผนกจัดหางาน กองทะเบียน กรมปลัดกระทรวงมหาดไทย นับเป็นหน่วยงานแรกที่มีบทบาทในการบริหารแรงงานอย่างชัดเจน และได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ด้วยปริมาณงานในด้านแรงงานที่ขยายตัวมาโดยตลอด กองแรงงานซึ่งเป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่ด้านบริหารแรงงานขณะนั้นจึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นส่วนแรงงานในปี พ.ศ. 2505 และในปี พ.ศ. 2508 ได้รับการยกฐานะเป็นกรมแรงงานภายใต้สังกัดกระทรวงมหาดไทย ทำหน้าที่ในการบริหารแรงงาน การคุ้มครองแรงงาน การแรงงานสัมพันธ์ การพัฒนาฝีมือแรงงาน การจัดหางาน และกองทุนเงินทดแทนต่อมาในปีพ.ศ. 2533 รัฐบาลพิจารณาเห็นว่าแรงงานควรมีความมั่นคงในชีวิตด้วยระบบประกันสังคม จึงได้จัดตั้งสำนักงานประกันสังคม และโอนภารกิจด้านกองทุนเงินทดแทนของกรมแรงงานให้กับสำนักงานประกันสังคม

เมื่อวันที่ 28 มกราคม 2535 คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติให้ยุบเลิกกรมแรงงานและจัดตั้งหน่วยงานในสังกัดกระทรวงมหาดไทยขึ้นใหม่ 2 หน่วยงาน คือ กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน ทำหน้าที่ดูแล รับผิดชอบ บริหารการคุ้มครองแรงงานและการแรงงานสัมพันธ์ และกรมพัฒนาฝีมือแรงงาน ทำหน้าที่ดูแลรับผิดชอบ บริหารงานการส่งเสริมการมีงานทำ ได้แก่ การพัฒนาฝีมือแรงงาน และการจัดหางาน พร้อมทั้งอนุมัติในหลักการให้เตรียมดำเนินการจัดตั้งกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคมต่อไปและได้ดำเนินการจัดตั้งกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคมประสบผลสำเร็จในปี พ.ศ. 2536 โดยรัฐบาลได้ตราพระราชบัญญัติโอนอำนาจหน้าที่และกิจการบางส่วนของกระทรวงมหาดไทยไปเป็นของกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม พ.ศ. 2536 อันมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 23 กันยายน 2536 กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจึงได้เป็นส่วนราชการภายใต้สังกัดกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม

ในปี พ.ศ. 2545 รัฐบาลจึงได้ตราพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2545 และพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 เพื่อให้หน่วยงานภาครัฐมีการบริหารราชการแผ่นดินอย่างเป็นระบบ มีการกำหนดรูปแบบการจัดโครงสร้างและปรับเปลี่ยนรูปแบบการบริหารงานใหม่ให้ชัดเจน เป็นผลให้มีการปรับกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคมไปเป็นกระทรวงแรงงาน โดยโอนงานด้านประชาสงเคราะห์ไปยังกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ดังนั้น กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจึงเป็นส่วนราชการในสังกัดกระทรวงแรงงานนับตั้งแต่วันที่ 3 ตุลาคม 2545 เป็นต้นมา

กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน มีภารกิจเกี่ยวกับการกำหนดมาตรฐานแรงงาน การคุ้มครองแรงงาน ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน การแรงงานสัมพันธ์ การแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์และการสวัสดิการแรงงาน โดยการพัฒนามาตรฐาน รูปแบบ กลไก มาตรการ ส่งเสริม สนับสนุน และแก้ไขปัญหา เพื่อเพิ่มโอกาสในการแข่งขันทางการค้า และพัฒนาแรงงานให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี

อำนาจหน้าที่

• กำหนดและพัฒนามาตรฐานแรงงาน รวมทั้งการส่งเสริม กำกับ ดูแลให้การรับรองสถานประกอบกิจการที่มีการบริหารจัดการตามมาตรฐานแรงงานที่สอดคล้องกับมาตรฐานแรงงานสากล
• คุ้มครองและดูแลแรงงานทั้งในระบบและนอกระบบ ให้ได้รับสิทธิประโยชน์ตามที่กฎหมายกำหนดและมีคุณภาพชีวิตที่ดี
• ดำเนินการตามกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองแรงงาน กฎหมายว่าด้วยแรงงานสัมพันธ์กฎหมายว่าด้วยแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง
• ดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาระบบความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน
• ส่งเสริม พัฒนา และเผยแพร่ความรู้ ความเข้าใจด้านมาตรฐานแรงงาน คุ้มครองแรงงานความปลอดภัยในการท างาน แรงงานสัมพันธ์ แรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ และสวัสดิการแรงงาน
• ส่งเสริมและดำเนินการให้มีการจัดสวัสดิการแรงงาน
• ดำเนินการป้องกันและแก้ไขปัญหาความขัดแย้ง ข้อพิพาทแรงงาน และความไม่สงบด้านแรงงาน
• พัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศด้านสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน จัดทำแผนงานและประสานแผนปฏิบัติงานของกรมให้สอดคล้องกับนโยบายและยุทธศาสตร์ด้านแรงงานของกระทรวง
• ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของกรมหรือตามที่รัฐมนตรีหรือคณะรัฐมนตรีมอบหมาย

ช่องทางการใช้สิทธิเรียกร้องของลูกจ้าง

กรณีลูกจ้างถูกละเมิดสิทธิให้ยื่นเรื่องที่สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานในท้องที่ที่ลูกจ้างทำงาน หรือที่ใกล้บ้านในวัน และเวลาราชการ หรือสายด่วน 1506 กด 3 หรือสายด่วน 1546 หรือสามารถใช้บริการผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ได้ที่ https://eservice.labour.go.th

หน่วยงานในสังกัด

ราชการบริหารส่วนกลาง

• ตั้งอยู่ชั้น 13, 14 และ 15 อาคารกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแรงงาน มีหน้าที่ให้คำแนะนำในการปฏิบัติตามมาตรฐานแรงงานไทย รวมถึงการให้บริการด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ปัจจุบันมีคุณสุนิสา ผิวนวล เป็นผู้อำนวยการสำนักฯ
• ตั้งอยู่ชั้น 2 - 3 ตึกกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแรงงาน มีหน้าที่บังคับใช้กฎหมายว่าด้วยแรงงานสัมพันธ์
• ตั้งอยู่ตึกกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแรงงาน (ส่วนแยกตลิ่งชัน) มีหน้าที่บังคับใช้กฎหมายว่าด้วยความปลอดภัยแรงงาน
• ตั้งอยู่ชั้น 10 - 11 ตึกกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแรงงาน มีหน้าที่บังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองแรงงาน
• ตั้งอยู่ชั้น 11 ตึกกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแรงงาน มีหน้าที่บังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองแรงงานเฉพาะแรงงานนอกระบบ
• ตั้งอยู่ชั้น 4 ตึกกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแรงงาน มีหน้าที่รับ - ส่งหนังสือจากหน่วยงานภายนอก
• ตั้งอยู่ชั้น 12 ตึกกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแรงงาน มีหน้าที่ให้คำปรึกษาปัญหาด้านแรงงานและเรื่องอื่นที่เกี่ยวข้อง
• ตั้งอยู่ชั้น 3 ตึกกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแรงงาน มีหน้าที่ให้คำแนะนำการจัดสวัสดิการด้านแรงงาน การรับคำร้องกรณีย้ายสถานประกอบกิจการ
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 1 (เขตบางรัก ปทุมวัน ราชเทวี สาทร) ตั้งอยู่เลขที่ 43 อาคารไทยซีซีทาวเวอร์ ชั้น 2 ถนนสาทร แขวงยานนาวา เขตสาทร กรุงเทพมหานคร 10120
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 2 (เขตจอมทอง ทุ่งครุ บางขุนเทียน บางบอน ราษฎร์บูรณะ) ตั้งอยู่เลขที่ 2 อาคารเหล่าธงสิงห์ ซอยสุขสวัสดิ์ 33 ถนนสุขสวัสดี์ แขวงราษฎร์บูรณะ เขตราษฎร์บูรณะ กรุงเทพมหานคร 10140
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 3 (เขตคลองเตย บางคอแหลม บางนา ประเวศ พระโขนง ยานนาวา วัฒนา สวนหลวง) ตั้งอยู่ที่สำนักงานเขตประเวศ ชั้น 6 ถนนเฉลิมพระเกียรติ ร.9 แขวงประเวศ เขตประเวศ กรุงเทพมหานคร 10250
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 4 (เขตคันนายาว บางกะปิ ลาดพร้าว บึงกุ่ม วังทองหลาง สะพานสูง) ตั้งอยู่เลขที่ 72, 74, 76 อาคารกีรทรัพย์ ถนนนวมินทร์ 98 แขวงคันนายาว เขตคันนายาว กรุงเทพมหานคร 10230
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 5 (เขตดินแดง พญาไท ห้วยขวาง) ตั้งอยู่ที่อาคารสำนักงานประกันสังคม ชั้น 8 ในบริเวณกระทรวงแรงงาน ถนนมิตรไมตรี แขวงดินแดง เขตดินแดง กรุงเทพมหานคร 10400
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 6 (เขตคลองสาน ธนบุรี บางพลัด บางกอกน้อย บางกอกใหญ่) ตั้งอยู่เลขที่ 308 ร้านสหกรณ์กรุงเทพ จำกัด สำนักงานลาดหญ้า ชั้น 3 ถนนลาดหญ้า แขวงคลองสาน เขตคลองสาน กรุงเทพมหาคนร 10600
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 7 (เขตตลิ่งชัน ทวีวัฒนา บางแค ภาษีเจริญ หนองแขม) ตั้งอยู่ที่อาคารกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน (ส่วนแยกตลิ่งชัน) 22/3 ถนนบรมราชชนนี แขวงฉิมพลี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 8 (เขตดุสิต ป้อมปราบศัตรูพ่าย พระนคร สัมพันธวงศ์) ตั้งอยู่ที่อาคารกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน (เดิม) ชั้น 1, 2 ภายในกระทรวงมหาดไทย แขวงวัดราชบพิธ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 9 (เขตจตุจักร ดอนเมือง บางเขน บางซื่อ สายไหม หลักสี่) ตั้งอยู่ที่สำนักงานเขตจตุจักร ชั้น 7 ซอยวิภาวดีรังสิต 34 ถนนวิภาวดีรังสิต แขวงจตุจักร เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 10 (เขตคลองสามวา มีนบุรี ลาดกระบัง หนองจอก) ตั้งอยู่เลขที่ 555/28-33 ชั้น 3 หมู่ 13 ถนนสีหบุรานุกิจ แขวงมีนบุรี เขตมีนบุรี กรุงเทพมหานคร 10510
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 1 (พระนครศรีอยุธยา) ตั้งอยู่เลขที่ 158/138-139 หมู่ 3 ต.คลองสวนพลู อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา 13000
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 2 (ชลบุรี) ตั้งอยู่เลขที่ 145 หมู่ 1 ต.หนองไม้แดง อ.เมือง จ.ชลบุรี 20000
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 3 (นครราชสีมา) ตั้งอยู่เลขที่ 2223/9-10 ถ.สืบศิริ ต.ในเมือง อ.เมือง จ.นครราชสีมา 30000
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 4 (อุดรธานี) ตั้งอยู่เลขที่ 423/1 หมู่ 7 ถ.เลี่ยงเมือง ต.หนองบัว อ.เมืองอุดรธานี จ.อุดรธานี 41000
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 5 (ลำปาง) ตั้งอยู่เลขที่ 384 หมู่ 3 ถ.พหลโยธิน ต.ศาลา อ.เกาะคา จ.ลำปาง 52130
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 6 (นครสวรรค์) ตั้งอยู่เลขที่ 49/54-56 ต.นครสวรรค์ตก อ.เมือง จ.นครสวรรค์ 60000
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 7 (ราชบุรี) ตั้งอยู่เลขที่ 138/1 หมู่ 10 ต.ดอนตะโก อ.เมือง จ.ราชบุรี 70000
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 8 (สุราษฎร์ธานี) ตั้งอยู่เลขที่ 15 หมู่ 1 ถ.สุราษฎร์-นาสาร ต.ขุนทะเล อ.เมือง จ.สุราษฎร์ธานี 84100
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 9 (สงขลา) ตั้งอยู่ที่อาคารศาลากลางจังหวัดสงขลา ถ.ราชดำเนิน ต.บ่อยาง อ.เมือง จ.สงขลา 90000
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 10 (สมุทรปราการ) ตั้งอยู่เลขที่ 1636 หมู่ 4 ถ.เทพารักษ์ ต.เทพารักษ์ อ.เมือง จ.สมุทรปราการ 10270
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 11 (ตลิ่งชัน) ตั้งอยู่เลขที่ 18 ถนนบรมราชชนนี แขวงฉิมพลี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ 10170
• ศูนย์ความปลอดภัยในการทำงานเขต 12 (มีนบุรี) ตั้งอยู่เลขที่ 555/12-16 (ชั้น 2) ถ.สีหบุรานุกิจ แขวงมีนบุรี เขตมีนบุรี กรุงเทพฯ 10510

ราชการบริหารส่วนภูมิภาค

อ้างอิง

1. [ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 141 ตอนพิเศษ 3 ง หน้า 16 ลงวันที่ 4 มกราคม 2567, https://ratchakitcha.soc.go.th/documents/11755.pdf ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ]
2. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ
3. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2022-01-18. สืบค้นเมื่อ 2022-03-28.
4. ติดต่อหน่วยงานส่วนกลาง
5. ติดต่อหน่วยงานส่วนภูมิภาค

แหล่งข้อมูลอื่น

• ภาพถ่ายทางอากาศของ กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน

• กระทรวงแรงงาน 2019-04-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
• สำนักพัฒนามาตรฐานแรงงาน
• สำนักแรงงานสัมพันธ์
• กองความปลอดภัยแรงงาน
• กองคุ้มครองแรงงาน
• กองคุ้มครองแรงงานนอกระบบ
• กองนิติการ
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 1 (เขตบางรัก ปทุมวัน ราชเทวี สาทร)
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 2 (เขตจอมทอง ทุ่งครุ บางขุนเทียน บางบอน ราษฎร์บูรณะ)
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 3 (เขตคลองเตย บางนา ประเวศ พระโขนง ยานนาวา วัฒนา สวนหลวง)
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 4 (เขตคันนายาว บางกะปิ ลาดพร้าว บึงกุ่ม สะพานสูง วังทองหลาง)
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 5 (เขตดินแดง พญาไท ห้วยขวาง)
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 6 (เขตคลองสาน ธนบุรี บางพลัด บางกอกน้อย บางกอกใหญ่)
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 7 (เขตตลิ่งชัน ทวีวัฒนา บางแค ภาษีเจริญ หนองแขม)
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 8 (เขตดุสิต ป้อมปราบศัตรูพ่าย พระนคร สัมพันธวงศ์)
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 9 (เขตจตุจักร ดอนเมือง บางเขน บางซื่อ สายไหม หลักสี่)
• สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 10 (เขตคลองสามวา มีนบุรี ลาดกระบัง หนองจอก)